ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္န၀ါရီ ၂၅ ရက္ေန႔က အစိုးရဟာ “ အစိုးရ ေအာင္ဘာေလ ထီ ဥပေဒၾကမ္း ” ကို အမ်ားျပည္သူ ေလ့လာႏိုင္ဖို႔ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ လက္ရွိ အစိုးရ ေအာင္ဘာေလထီ ဌာနက ထုတ္ေ၀မွဳေတြကို တြက္ခ်က္ၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြဟာ အစိုးရထီကို တစ္ႏွစ္ ပ်မ္းမွ် က်ပ္ေငြ ဘီလ်ံ ၁၂၀ ဖိုးနီးပါး အသံုးျပဳ ကံစမ္းေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ နည္းတဲ့ ေငြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ ျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ လက္လီ ထီတစ္ေစာင္ က်ပ္ ၃၀၀ ေစ်းႏွဳန္းနဲ႔ ၀ယ္ရတာကို အေျခခံျပီး တြက္ခ်က္ထားတာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ျပည္သူေတြ ကံစမ္းလိုက္တဲ့ အဲဒီ ေငြအမ်ားစုဟာ ဆုမဲအျဖစ္ ျပန္မရသလို၊ အစိုးရဆီကိုလည္း အခြန္ေတြ အျဖစ္ ၀င္မသြားပါဘူး။ အမ်ားစုၾကီးက ထီကိုယ္စားလွယ္ၾကီးေတြနဲ႔ အဂတိလိုက္စားတဲ့ အစိုးရအရာရွိၾကီးေတြ လက္ထဲ ေရာက္ကုန္တာပါ။ တိုင္းျပည္မွာ ထီျပသနာ ဘယ္လို ျဖစ္ေနတာပါလဲ၊ အခု ထီ ဥပေဒၾကမ္းကို ျပဌာန္းျပီးရင္ေရာ ဒီျပသနာ ေျပလည္သြားႏုိင္မလား ဆိုတာ ဒီတစ္ပါတ္ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါ့မယ္။
အခုဆုိရင္ အစိုးရ ေအာင္ဘာေလ သိန္းဆုဌာနဟာ ထီကို တစ္လ တစ္ၾကိမ္ အကၡရာ အလံုး ၄၀ ထုတ္ေ၀ေရာင္းခ်ပါတယ္။ ေရာင္းခ်ပံု စနစ္ကေတာ့ ၁၁ ေစာင္ပါ ထီတစ္အုပ္ကို လက္ကားေစ်း က်ပ္ ၂၀၀၀ နဲ႔ ေရာင္းေပးျပီး ပုဂၢလိကေတြက ျပည္သူေတြကို ထီတစ္ေစာင္ က်ပ္ ၂၀၀ နဲ႔ ေရာင္းခ်ဖို႔ သတ္မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထီတစ္အုပ္ ေရာင္းျပီးတုိင္း အစိုးရက က်ပ္ေငြ ၂၀၀၀၊ ပုဂၢလိက က အျမတ္ေငြ က်ပ္ ၂၀၀ ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရဟာ ထီ ေရာင္းရေငြထဲက ၆၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းကို ေပါက္မဲေတြအျဖစ္ ျပန္ခြဲေ၀ေပးျပီး ၄၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းကိုေတာ့ အခြန္အျဖစ္ ရယူပါတယ္။ ေျပာရရင္ ထီေရာင္းရေငြကို ဆုမဲက ၅၅ ရာခုိင္ႏွဳန္း၊ အခြန္က ၃၆ ရာခုိင္ႏွဳန္းနဲ႔ ပုဂၢလိက လက္လီ ေရာင္းသူေတြကို ၉ ရာခုိင္ႏွဳန္း အျမတ္ခြဲေ၀ေပးမယ့္ စနစ္ လုပ္ထားတာပါ။ ဟိုးအရင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ အဲဒီ စနစ္ က်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ေခတ္ကာလ တေလ်ာက္ ျပည္သူေတြဟာ ထီတစ္ေစာင္ ထုိးလိုက္တိုင္း ကံထူးျပီး ေပါက္ရင္ ကိုယ့္အတြက္ ရသလို၊ မေပါက္လည္း တုိင္းျပည္က ၀န္ထမ္းေတြအတြက္ လစာမွာ အသံုးျပဳမယ့္ အခြန္အခ အျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္မယ္ ဆိုတာေၾကာင့္ ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴ ထီထိုးကံစမ္းခဲ့ၾကတာပါ။
ဒါေပမယ့္ အဲဒီအေျခအေနဟာ ၁၉၉၀ခုႏွစ္ ေက်ာ္ ေအာင္ဘာေလထီ ေပါက္မဲ ဖြင့္ေပးတာကို မဂၤလာစံုတြဲ စနစ္ က်င့္သံုးခ်ိန္ကစ ပ်က္စီးသြားခဲ့ပါတယ္။ မဂၤလာစံုတြဲ စနစ္ ဆိုတာက ဆုမဲကို အတြဲလိုက္ ဖြင့္ေပးတာပါ။ ဥပမာ အကၡရာ တစ္ခုမွာ ထီတစ္ဆု ေပါက္မယ္ ဆိုရင္ အဲဒီ နံပါတ္နဲ႔တူတဲ့ အကၡရာ အားလံုး ထီေပါက္တဲ့ စနစ္မ်ိဳးပါ။ ဒီအတြက္ ထီကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ထီေရာင္းတဲ့အခါ ပံုမွန္ ထီလက္မွတ္ေတြကို ၾကိဳက္ရာယူ ေရာင္းတာမ်ိဳး မလုပ္ေတာ့ပဲ၊ အတြဲလိုက္ ေပါက္ႏိုင္တဲ့ ထီလက္မွတ္ အုပ္စုအျဖစ္ စီစဥ္ ေရာင္းခ်ၾကပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက ေအာင္ဘာေလ ထီဌာနဟာ ထီလက္မွတ္ေတြကို အဲလို စီကာစဥ္ကာ ေရာင္းခ်ေပးဖို႔ တာ၀န္မရွိပါဘူး။ ထီကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးစီကလည္း သူ၀ယ္ႏိုင္တဲ့ ထီလက္မွတ္ အရည္အတြက္ တစ္ခုမွာ အကၡရာစံု ပါဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီအတြက္ အစိုးရ ေအာင္ဘာေလ ထီဌာနဟာ ထီကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေရာင္းရိုးေရာင္းစဥ္ ပံုမွန္ မဟုတ္ပဲ အကၡရာစံုေအာင္ နားလည္မွဳနဲ႔ စီစဥ္ေရာင္းေပးတာမ်ိဳး လုပ္ရပါတယ္။ ဒီလို အကၡရာစံုတဲ့ ထီလက္မွတ္မ်ိဳး ရလာဖို႔အတြက္ ဌာနကို လာဘ္ထိုးရပါတယ္။ ကုန္က်စားရိတ္ ရွိလာတဲ့ သေဘာပါ။
ထီကိုယ္စားလွယ္ေတြကလည္း အကၡရာစံုရလာတဲ့ ထီလက္မွတ္ေတြကို အရင္ေခတ္ကလို ရိုးရိုးအတိုင္း မေရာင္းပဲ အကၡရာစဥ္ အလုိက္စီထားတဲ့၊ စုထားတဲ့ အထုတ္ေလးေတြ ျပန္ထုတ္ျပီး ေရာင္းဖို႔ ျပင္ဆင္ ထုတ္ပိုးတာေတြ လုပ္ရပါတယ္။ ေျပာရရင္ ထီလက္မွတ္ေတြဟာ ထီထိုးတဲ့ ျပည္သူေတြဆီ ေရာက္ဖို႔ ၾကားမွာ ကုန္က်စားရိတ္ေတြ ရွိလာတာမ်ိဳးပါ။ ဒါ့အျပင္ ထီကိုယ္စားလွယ္ၾကီးေတြဟာ ထီလုပ္ငန္းၾကီးကို လက္၀ါးၾကီးအုပ္ဖို႔၊ ခ်ယ္လွယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြကို လာဘ္ထိုးရတာေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစ ထီကုန္သည္ေတြဟာ ထီလက္မွတ္ေတြကို အစိုးရက ျဖန္႔ခ်ီဖို႔ သတ္မွတ္တဲ့ ႏွဳန္းထားအတိုင္း မေရာင္းေတာ့ပါဘူး။ အျမတ္တင္ ေရာင္းခ်မွဳေတြ လုပ္ပါေတာ့တယ္။
ေနာက္ပိုင္း အလုပ္အကိုင္ရွားမွဳေၾကာင့္ လက္လီ ထီေရာင္းသူ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္လာျပီး အဲဒီလူေတြကို ထီကိုယ္စားလွယ္ေတြက စာခ်ဳပ္စာတမ္းနဲ႔ ခ်ဳပ္ကိုင္ အျမတ္တင္ ေရာင္းခ်မွဳေတြ လုပ္လာပါတယ္။ အဓိပၸါယ္က ယူသြားတဲ့ ထီလက္မွတ္ေတြ ေရာင္းမကုန္ရင္လည္း ေငြျပန္မအမ္းဘူး၊ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ေျဖရွင္း ဆိုတဲ့ စနစ္ပါ။ ဒီ စနစ္ေၾကာင့္ ထီကိုယ္စားလွယ္ၾကီးေတြရဲ႕ အက်ိဳးအျမတ္ဟာ ေသလည္း ေသျခာ၊ ေၾကာက္စရာေကာင္းေအာင္လည္း မ်ားျပားတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ရလာၾကပါတယ္။
ခုဆုိရင္ အစိုးရက တစ္ေစာင္ က်ပ္ ၂၀၀ နဲ႔ ေရာင္းဖို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ထီလက္မွတ္ တစ္ေစာင္ကို ျပည္သူေတြက အနည္းဆံုး က်ပ္ ၂၅၀ နဲ႔ က်ပ္ ၃၀၀ အၾကားေပးျပီး ကံစမ္းေနရပါျပီ။ ဒီအတြက္ ျပည္သူေတြဟာ တစ္ႏွစ္တစ္ က်ပ္ေငြ ဘီလ်ံ ၃၀ ကေန ဘီလ်ံ ၆၀ ဖိုးအၾကား နစ္နာေနၾကရပါတယ္။ အဲဒီပိုသံုးလိုက္ရတဲ့ေငြ အမ်ားစုဟာ လက္ခ်ိဳးေရလို႔ရတဲ့ ထီကုန္သည္ၾကီးေတြ၊ အစိုးရအရာရွိၾကီးေတြ နဲ႔ အရိုးအယြင္းကိုေတာ့ လက္လီ ထီေရာင္းသူေတြ ရသြားၾကပါတယ္။ ထီကို သတ္မွတ္ေစ်းနဲ႔ မဟုတ္ပဲ အလြန္ျမင့္တဲ့ ေစ်းႏွဳန္းေပးျပီး ထီထိုးရတာေၾကာင့္ ထီကေန ခြဲေ၀ရတဲ့ အခ်ိဳးအစားကလည္း ေျပာင္းသြားပါတယ္။ ျပည္သူေတြဟာ ထီအတြက္ ေငြ ၁၀၀ သံုးလိုက္ရင္ ဆုအျဖစ္ ျပန္ရမွာက ၃၆ % ပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ အစိုးရအခြန္ရမွာက ၂၄ % နဲ႔ ထီကုန္သည္ၾကီးေတြ၊ လက္လီသမားေတြ ရသြားၾကမွာက ၄၀% အထိ ရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြ ဘယ္ေလာက္ အျမတ္ထုတ္ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံေနရသလဲ ထီကုန္သည္ၾကီးေတြ ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးအျမတ္ ရွိေနသလဲ ခန္႔မွန္းႏိုင္ၾကမွာပါ။
ဒီလိုျဖစ္ရတာဟာ စကၠဴအသံုးျပဳ ေအာင္ဘာေလ ထီစနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ စကၠဴထီလက္မွတ္ ေနရာမွာ E- lottery စနစ္ အသံုးျပဳဖို႔ စီစဥ္ေနတယ္၊ အဲဒီ စနစ္အတိုင္းသာဆို ျပည္သူေတြဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဆုေၾကးေငြ အခ်ိဳးအစား အျပည့္အ၀ ရႏိုင္မွာျဖစ္ျပီး အစိုးရကလည္း သတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း အခြန္ရမွာလို႔ ဘ႑ာအခြန္ ၀န္ၾကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးမင္းထြဋ္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခုလို “ အစိုးရ ေအာင္ဘာေလ ထီ ဥပေဒၾကမ္း ” တင္သြင္းတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒၾကမ္းအရ အစိုးရဟာ E- lottery စနစ္ လုပ္ကိုင္ဖို႔ ခြင့္ျပဳထားျပီး ထီကို သတ္မွတ္ႏွဳန္းထားထက္ ပိုေရာင္းတာကိုလည္း ေထာင္ဒါဏ္ေငြဒါဏ္ ခ်ႏုိင္တဲ့ ပုဒ္မေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ လိုအပ္ေနတာ E- lottery စနစ္ မစႏုိင္ခင္ စပ္ၾကား ျပည္သူေတြ ေငြေၾကး အေျမာက္အမ်ား ေခါင္းပံုျဖတ္ခံေနရတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒီအတြက္ ဥပေဒၾကမ္းကို အျမန္အတည္ျပဳျပီး ထီကို သတ္မွတ္ေစ်းႏွဳန္းထက္ ေစ်းတင္ျပီး ေရာင္းတာကို အျမန္အေရးယူသင့္ျပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
voanews.com / Voice of America
