Thursday, 29 January 2015

ဖရဲ

ဖရဲအတြက္ လုိက္နာသင့္ေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္

Green Way Editor; Fri, 01/09/2015 - 09:57

ဥယ်ာဥ္ၿခံသီးႏွံပင္ေတြထဲက Fruit vegetable တစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ဖရဲသီးႏွံဟာ သီးႏွံျဖစ္ထြန္း ေအာင္ျမင္ေအာင္စုိက္ႏုိင္္ၿပီး ေစ်းေကာင္းမိရင္ စီးပြားေရးအရ အင္မတန္တြက္ေခ်ကုိက္ေသာ သီးႏွံတစ္ခုပါ။ ဒီသီးႏွံမွာ အျခားသီးႏွံေတြနဲ႔ မတူတာက သီးႏွံျဖစ္ထြန္းေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ခက္သလုိ ေစ်းေကာင္းမိဖုိ႔လည္း ခက္ပါတယ္။ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္းေျပာရရင္ေတာ့ သူေဌးျဖစ္ေခြးျဖစ္ သီးႏွံလုိ႔လည္း ေျပာလုိ႔ရတာေပ့ါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သီးႏွံျဖစ္ထြန္းၿပီး ေစ်းေကာင္းမိလုိက္ရင္ အတုိင္းအတာတခုအထိ အဆင္ေျပႏုိင္လုိ႔ သူေဌးျဖစ္တယ္လုိ႔ တင္စားႏုိင္သလုိ ေစ်းေကာင္းမမိေသာ္လည္း သီးႏွံျဖစ္ထြန္းေအာင္ျမင္ရင္ အတုိင္းအတာတခု ျပန္ရႏုိင္ပါေသးတယ္။ ေနာက္ဆုံးအဆင့္ေရာက္ခါနီးမွ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ သီးႏွံပ်က္ရင္ေတာ့ အရႈံးနဲ႔ရင္ဆုိင္ရၿပီး ႏြားေရာင္း၊ ေျမေပါင္၊ ေရႊေရာင္း၊ အိမ္မုိးထားတဲ့ သြပ္ခြာေရာင္း၊ အတုိးယူပုုိက္ဆံေခ်းနဲ႔ အေၾကြးသံသရာလည္ၿပီး ေခြးျဖစ္ေတာ့တာပါပဲ။ ဖရဲနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဇာတ္လမ္းေတြက အမ်ားၾကီးပါ။

ဖရဲစုိက္ၿပီး ဘဝပ်က္ရလြန္းလုိ႔ ''ဖရဲ သရဲထက္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္'' လုိ႔ေတာင္ ေျပာၾကတယ္။ တစ္ႏွစ္ကဆုိ သီးႏွံက ျဖစ္ထြန္းေအာင္ျမင္ပါရဲ.။ စုိက္လုိက္ၾကတာ တရုတ္ေစ်းကြက္ကုိ အားကုိးၿပီးေတာ့။ တႏုိင္ငံလုံး ဖရဲ ဖရဲနဲ႔။ ေဟာ၊ သီးႏွံေပၚခ်ိန္လည္း ေရာက္ေရာ၊ ဝယ္မယ့္သူမရွိေတာ့လုိ႔။ ဖရဲခင္းနားမွာ ဆုိင္းဘုတ္ေတာင္ ခ်ိတ္ထားရသတဲ့။ ''ဒီအခင္းနားကျဖတ္သြားၿပီး ဖရဲသီး ဝင္မခူးတဲ့အေကာင္ ငါ့သားကြာ'' ဆုိၿပီး။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဖရဲမွာ ေစ်းကြက္သေဘာတရားကုိ ခ်ိန္ဆၿပီး စုိက္ဖုိ႔ အေရးၾကီးသလုိ ရင္မတန္ရႈပ္ေထြးတဲ့ ပုိးမႊားေရာဂါျပသနာ၊ အပင္အာဟာရ ဟန္ခ်က္ညီေအာင္ထည့္သြင္းဖုုိ႔ေတြကုိလည္း ဂရုစုိက္ေျဖရွင္းဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဖရဲဟာ ေတာင္သူစကားနဲ႔ေျပာရရင္ေတာ့ သခင္ကုိ စြန္႔သြားတတ္တဲ့ သီးႏွံတစ္မ်ဳိးပါ။

ဖရဲျပသနာေတြထဲက ေတြ႕ရတတ္တဲ့ ျပသနာတစ္ခုက ဖရဲနဲ႔ပတ္သက္ဖူးတဲ့ စုိက္ပ်ဳိးေရးညီေနာင္မ်ားအားလုံး ၾကဳံဖူးၾကမွာပါ။ အညြန္႔ေနာက္ျပန္လွန္သြားတဲ့ ျပသနာပါ။ တခ်ဳိ႕လည္း အနည္းလုိအာဟာရဓာတ္ ဘုိရြန္ခ်ဳိ႕တဲ့လုိ႔ ျဖစ္တဲ့ ျပသနာလုိ႔ ယူဆပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း ေရာဂါ (ဗုိင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္ (ဒီစာမွာ ဒါဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ အက်ယ္တဝန္႔ ေျပာလုိတာ မဟုတ္ပါဘူး)။ ဘာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီျပသနာျဖစ္ရင္ေတာ့ ေန႔ခ်င္းညခ်င္းကုိ သီးႏွံက ပ်က္ေတာ့တာပါပဲ။ အပင္အာဟာရ ရႈေထာင့္က ေျဖရွင္းရွင္း၊ ပုိးမႊားေရာဂါ ရႈေထာင့္ ေျဖရွင္းရွင္း၊ မရေတာ့တာေတာ့ က်ိမ္းေသပါပဲ။ ဘယ္ေဆးနဲ႔ ကုကု မရေတာ့၊ ေတာင္သူေတာ့ ရႈံးၿပီေပါ့။ ဒီျပသနာကေန ေတာင္သူေတြၾကားထဲမွာ ဆုိရုိးစကားတစ္ခုေတာင္ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ''ဖရဲေနာက္ျပန္ ထယ္ထုိးလွန္'' တဲ့။ မရေတာ့ဘူးေပါ့။ တခင္းလုံး ထယ္ထုိးေမွာက္ပလုိက္ေတာ့ ဆုိတဲ့သေဘာ။ ဒါကုိပဲ ေတာင္သူတစ္ေယာက္က ဘာေျပာလဲဆုိေတာ့ - ''ဆရာတုိ႔သာ၊ ဒီဖရဲေနာက္ျပန္တဲ့ ျပသနာကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ ေဆးမရွိတာ၊ က်ေနာ္တုိ႔ရြာမွာ ေဆးေဖာ္ထားတာ ရွိပါ့၊ ေဆးနံမည္က ႏြားညီေနာင္ နီတစ္'' တဲ့။ သူဆုိလုိတာကေတာ့ႏြားႏွစ္ေကာင္ေကာက္ၿပီး နီ-၁ ျမ ထယ္နဲ႔သာ ထုိးပလုိက္ပါေတာ့တဲ့ (နီ-၁ ျမထယ္သြား ဆုိတာ ပ်ဥ္းမနား၊ လယ္ေဝး၊ တပ္ကုန္းနယ္မွာ နာမည္ရွိတဲ့ ထယ္သြားတံဆိပ္ပါ)။

ဒါဟာ ဖရဲျပသနာေတြထဲက ဥပမာတစ္ခုပါ။ အျခား ျပသနာေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ေရာဂါပုိးမႊားျပသနာေတြရဲ႕ သေဘာသဘာဝအတုိင္း ပထမစုိက္ခါစႏွစ္မွာ ျပသနာမရွိေပမယ့္ ေနာင္ႏွစ္ေတြမွာ ျပသနာေတြတန္းစီၿပီ လာေတာ့ တာပါပဲ။ ရာသီေပၚသီးႏွံပင္တုိင္းလုိလုိမွာ ဒီလုိျပသနာမ်ဳိးၾကဳံေတြ႕ရေပမယ့္ ဖရဲက အျခားသီးႏွံေတြထက္ အမ်ားၾကီး ပုိပါတယ္။ ၾကဳံလုိ႔ေျပာရရင္ေတာ့ ဒီအခ်က္ကုိ တရုတ္က ေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။ သူတုိ႔ဆီမွာ ဒီလုိ ျပသနာေတြၾကဳံလာေတာ့ ျမန္မာျပည္ဘက္ကုိ လာၿပီးေျမငွားၿပီး စုိက္ပါေတာ့တယ္။ ျမန္မာေတာင္သူအမ်ားစုကလည္း သီးႏွံေစ်းကမေကာင္း၊ ပုိးသတ္ေဆးေျမၾသဇာ ေစ်းကၾကီး၊ ရာသီဥတုကမမွန္ေတာ့ ကုိယ္တုိင္စုိက္တာထက္ ေျမကုိငွားလုိက္တာကမွ ပုိက္ဆံရတာ ေသခ်ာတယ္ဆုိၿပီး တရုတ္ေတြကုိ ဖရဲစုိက္ဖုိ႔ မိမိတုိ႔ ေျမေတြကုိ ငွားလုိက္ပါေတာ့တယ္။ ကုိေရႊတရုတ္ေတြက လူလည္ေတြပါ။ တေနရာကုိ ဖရဲစုိက္ဖုိ႔ တရာသီစာအတြက္ပဲ ငွားပါတယ္။ ၿပီးရင္ တျခား ဖရဲမစုိက္ရေသးတဲ့၊ ဖရဲမစုိက္ဘူးေသးတဲ့ ေျမကုိ လုိက္ရွာငွားၿပီး စုိက္ပါတယ္။ ေတာင္သူေတြ ရလုိက္တာက ပုိက္ဆံထက္ ျပသနာေတြနဲ႔ က်န္ခဲ့တဲ့ ေျမပါ။ ေနာက္ႏွစ္ အဲဒီေျမမွာဖရဲစုိက္ဖုိ႔ လုံးဝ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့သလုိ က်န္တဲ့ အုပ္စုတူ သီးႏွံပင္ေတြကုိပါ ဒုကၡေပးပါေတာ့တယ္။ ဖရဲစုိက္ပ်ဳိးၿပီး ေျမမွာ ေနာက္ဆက္တြဲျပသနာေတြဟာ အခုဆုိရင္ မၾကာခဏၾကားၾကားေနရပါၿပီ။

ဖရဲမွာ အဲ့ဒီဒုကၡေပးတဲ့ ျပသနာက ဘာလဲ။ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်အေၾကာင္းအခ်က္ မ်ားစြာရွိတဲ့အထဲက တစ္ခုကေတာ့ ေရာဂါပါ။ ေရာဂါေတြထဲကမွ မႈိေရာဂါတစ္ခုဆုိရင္ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ သက္ရွိမႈိမွ်င္ဟာ ေျမထဲမွာ ၁၀-၁၅ ႏွစ္အထိရွင္သန္ၿပီး အပင္ေတြကုိ အျမစ္ကေနဝင္ေရာက္ၿပီး ဒုကၡေပးတယ္လုိ႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ သူ႕ကုိ ဓာတုေဗဒနည္း (Chemical control) နဲ႔ ႏွိမ္နင္းဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ သုေတသနေတြက ဆုိပါတယ္။ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းကေတာ့ သီးလွည့္စုိက္ပ်ဳိးဖုိ႔ပါပဲ။ က်ေနာ္ ဖတ္ဖူးသေလာက္ ဖရဲနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ စာအုပ္၊ သုေတသနစာတမ္းေတြမွာ ဒီအေၾကာင္းအခ်က္ျပသနာကုိ ရွားရွားပါးပါး ေထာက္ျပတာဆုိလုိ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံကေရးတဲ့ စာအုပ္ ၂ အုပ္မွာပဲ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ အမွတ္မမွားဘူးဆုိရင္ေတာ့ Southern Horticulture (1950 ပတ္ဝန္းက်င္က စာအုပ္) မွာရယ္။ ေနာက္တစ္အုပ္ကလည္း အေတာ္ေဟာင္းေနပါၿပီ၊ James Hertbert Beattie နဲ႔ Sears Polydore Doolittle တုိ႔ေရးတဲ့ Watermelons ဆုိတဲ့ စာအုပ္မွာပါ။ ႏွစ္အုပ္စလုံးရဲ႕ ေထာက္ခံခ်က္ကေတာ့ ''ဖရဲစုိက္ၿပီးသားေျမမွာ ေနာက္ထပ္ ၈ႏွစ္ကေန ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ဖရဲျပန္မစုိက္ပါနဲ႔'' လုိ႔ လမ္းညႊန္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ္တုိင္ဖရဲစုိက္ဖုိ႔ စဥ္းစားရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သူမ်ားကုိ ဖရဲစုိက္မွာကုိ ေျမငွားဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီအခ်က္ကုိ အထူးဂရုျပဳဖုိ႔ လုိမယ္လုိ႔ လက္ဆင့္ကမ္း အၾကံျပဳပါရေစ။ ။ ။

ဟန္ၿဖိဳးေအာင္ (ဥယ်ာဥ္ၿခံ)

2:00 PM

22-12-2014 (Monday)

No comments:

Post a Comment